Postzegelforum.com

Kastelen met “Machin Head”

De eerste langlopende serie postzegels uitgegeven gedurende de regeerperiode van Koningin Elizabeth II was de “Wilding” serie. In 1955 complementeerden de Britse posterijen de serie met vier “hoge waarden” voor frankering van pakketpost. Deze postzegels beeldden elk een koninklijk kasteel uit de landen van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland af. In 1969 vervingen postzegels van het “Machin” ontwerp de “Kastelen.”

Op 18 oktober 1988 gaf Royal Mail opnieuw vier “hoge waarden” uit met elk een afbeelding van een van dezelfde vier koninklijke kastelen. De vier kastelen zijn:
£1: Kasteel van Carrickfergus (1177, John de Courcy), Noord-Ierland;
£1.50: Kasteel van Caernarfon (1283, Edward I van Engeland), Wales;
£2: Kasteel van Edinburgh (11e eeuw, Malcolm III van Schotland), Schotland; and
£5: Kasteel van Windsor (11e eeuw, Willem de Veroveraar), Engeland.
In de linker- of rechterbovenhoek van elke postzegel prijkt het “Machin” portret van Koningin Elizabeth II.

Harrison and Sons Limited drukte de postzegels in diepdruk. Chris Matthews maakte de gravures voor de postzegels naar foto’s van de vier kastelen van Z.K.H. De Hertog van York (Prins Andrew). Verschillende uitgaven van deze serie vonden plaats voor Royal Mail deze op 3 maart 1999 verving door postzegels van het “Machin” ontwerp.

Men gebruikte de postzegels vooral voor frankering van pakketpost en voor aangetekende en verzekerde zendingen.


1988, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen,” Stanley Gibbons nrs. 1410-1413

Harrison and Sons Limited drukte de postzegels in vellen van honderd postzegels, gegroepeerd in vier blokken van vijf bij vijf postzegels. Tussen elk blok bevond zich een tussenstrook (gutter). Hierdoor bestonden zowel horizontale als verticale paren met tussenstrook (gutter pairs). De tussenstroken in de verticale paren hadden dezelfde afmeting als de postzegels. Om te voorkomen dat men deze zou gebruiken om vervalsingen van de postzegels te maken, drukte men een horizontale baan in de kleur van de postzegel dwars over deze strook. Elk vel van honderd postzegels heeft een kruisblok van vier postzegels gescheiden door zowel een horizontale als verticale tussenstrook (gutter cross).


1988, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen” in kruisblokken, Stanley Gibbons nrs. 1410-1413

Kastelen met anti-vervalsingskenmerken

Op 28 maart 1992 gaf Royal Mail een nieuwe langlopende serie met koninklijke kastelen uit. De nieuwe postzegels hadden een aantal eigenschappen bedoeld om vervalsing van de postzegels te voorkomen. Chris Matthews maakte hiervoor nieuwe gravures. Harrison and Sons Limited drukte ook deze serie op niet-fluorescerend papier.

Een silhouet van H.K.H. Koningin Elizabeth II verving het portret naar het ontwerp van Arnold Machin. Het silhouet dat Arnold Machin ook ontwierp toont de koningin met een bandeau in het haar. Harrison and Sons drukte het silhouet met optisch-variabele inkt geleverd door SicPa uit Lausanne, Zwitserland. Het silhouet verandert in kleur van goud naar groen naar gelang de invalshoek van het licht verandert. Een kleurenkopie van de postzegel had deze eigenschap niet.


Silhouet onder twee hoeken: boven goudkleurig, onder groen.

Daarnaast introduceerde Royal Mail de elliptische perforatie. Deze perforatie moest potentiële vervalser afschrikken doordat het namaken ervan kostbaar was. De postzegels van deze serie “Koninklijke Kastelen” waren de eerste met een elliptische perforatie die Royal Mail uitgaf. De elliptische perforatie kwam in de plaats van drie “normale” perforaties. Harrison and Sons gebruikte een perforator die negen perforaties boven en acht onder de elliptische perforatie maakte. De latere postzegels die Joh. Enschedé drukte hadden acht perforaties boven en negen onder de elliptische perforatie.


1992, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen,” Stanley Gibbons nrs. 1611-1614

De opmaak van de postzegelvellen was dezelfde als die van de serie uit 1988. De horizontale gekleurde lijn vertoonde echter een hiaat in het centrum van het vel.


1992, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen” in kruisblokken, Stanley Gibbons nrs. 1611-1614

Fluorescentie

De serie die Royal Mail in 1988 uitgaf drukte men op papier met een fluorescerende deklaag. Royal Mail wilde de milieubelasting van de productie van postzegels verlagen. Om die reden drukte men de serie die Royal Mail in 1992 uitgaf op papier dat geen optische witmakers in de deklaag had. De postzegels vertonen geen fluorescentie onder lange-golf uv-licht.


Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen,” fluorescentie onder een Leuchtturm lange-golf uv-lamp, Stanley Gibbons nrs. 1410 (1988, boven) en 1611 (1992, onder)

Nieuwe etsing van drukplaten

Eind 1993 maakte Harrison and Sons Limited nieuwe platen voor de £5-postzegel met de afbeelding van het Kasteel van Windsor. Royal Mail gaf deze postzegel op 2 januari 1994 uit. Later in 1994 drukte men ook de andere postzegels uit de serie Koninklijke Kastelen met nieuwe platen. De computergestuurde etsing van deze nieuwe platen was dieper dan de etsing van de oude platen. Enerzijds versterkte de diepere etsing lijnen, anderzijds ging hierdoor detail verloren.

De computergestuurde etsing is zichtbaar in de gravure van het silhouet van Koningin Elizabeth II. Dit is het geval op alle vier de postzegels uit de serie. De bandeau in het haar van de koningin is grover op de postzegels van de opnieuw platen dan op de postzegels gedrukt met de oude platen. Verder is het verschil te zien in de lijnen van de gravure waaruit het silhouet bestaat. In het oude silhouet zijn duidelijke horizontale lijnen te zien. In het nieuwe silhouet zijn die vrijwel onzichtbaar. De “ruiten” die tussen de lijnen ontstaan lijken op een zijde te liggen in het oorspronkelijke silhouet. In het nieuwe silhouet lijken die op een punt van de ruit te balanceren. Het oude silhouet is te zien in een voorafgaande bijdrage. Hieronder is het nieuwe silhouet te zien.


Silhouet gedrukt met platen met computergestuurde etsing (vanaf 1994)

Vanaf 22 augustus 1995 hanteerde Royal Mail een aangepaste definitie voor “hoge waarden.” Tot die datum beschouwde men een waarde van £1 of hoger als “hoog.” Vanaf die datum beschouwde men een frankeerwaarde van £1 niet langer “hoog.” Op 22 augustus 1995 verving Royal Mail de £1-postzegel met de afbeelding ban het Kasteel van Carrickfergus door een van het standaard type “Machin” postzegel gedrukt in mauve door Joh. Enschedé. Tegelijkertijd gaf Royal Mail een postzegel uit met de afbeelding van het Kasteel van Carrickfergus met een frankeerwaarde van £3 uit. Harrison and Sons Limited drukte deze postzegel met platen met computergestuurde etsing.


1994-1995, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen,” Stanley Gibbons nrs. 1611r-1614r en 1613a


1995, Great Britain, £3 langlopende postzegel “Koninklijke Kasteel van Carrickfergus” in kruisblok, Stanley Gibbons nrs. 1613a

Kasteel van Carrickfergus

Elk van de vier ontwerpen in de serie “Koninklijke Kastelen” heeft naast het silhouet kenmerken waardoor de postzegels gedrukt met de platen met computergestuurde etsing zich onderscheiden van die gedrukt met platen met de originele etsing. In het algemeen is de computergestuurde etsing dieper dan de oorspronkelijke etsing.

Het meest kenmerkende verschil op de postzegels met het Kasteel van Carrickfergus is te zien op het laadruim van de meest linker van de boten aan de voet van het kasteel. De zwarte rechthoek toont waar dit verschil te vinden is.


Positie van het kenmerk van de verschillende etsingen: Kasteel van Carrickfergus

In de originele etsing is geen lijn aan de voorkant van de luiken van het laadruim te zien. In de computergestuurde etsing is een verticale lijn zichtbaar. Daarnaast is de verticale lijn op de zijkant van het luik, links van de voorkant sterker op de postzegels van de platen met computergestuurde etsing.


Van links naar rechts: 1992 (£1 originele etsing) zonder verticale lijn; 1994 (£1 computergestuurde etsing) met verticale lijn; 1995 (£3 computergestuurde etsing) met verticale lijn

Kasteel van Caernarfon

De lijnen op de postzegel van het Kasteel van Caernarfon gedrukt met de platen met computergestuurde etsing zijn in het algemeen sterker dan die op de postzegels gedrukt met platen met de originele etsing. Hierdoor zijn een aantal details minder goed zichtbaar. Dit is vooral het geval met de ramen aan de schaduwzijde van de grote Adelaarstoren (Eagle Tower). De zwarte rechthoek toont waar dit verschil te vinden is.


Positie van het kenmerk van de verschillende etsingen: Kasteel van Caernarfon

Op de postzegels gedrukt met platen met de originele etsing zijn de ramen aan de schaduwzijde van de Adelaarstoren redelijk goed zichtbaar. Door de zwaardere lijnen van de computergestuurde etsing zijn deze nauwelijks zichtbaar op de postzegels gedrukt met de platen met die etsing. Het bovenste raam is hiervan het meest sprekende voorbeeld.


Van links naar rechts: 1992 (£1.50 originele etsing) raam aan de schaduwzijde van de Adelaarstoren; 1994 (£1.50 computergestuurde etsing) het bovenste raam aan de schaduwzijde van de Adelaarstoren is nauwelijks zichtbaar

Kasteel van Edinburgh

De verschillende etsingen van de postzegel van het Kasteel van Edinburgh zijn duidelijk te herkennen. De lichtere delen van de rots aan de voet van de laagste kasteelmuur boven de “LE” van “CASTLE” vertonen een duidelijk verschil in gravering. De zwarte rechthoek toont waar dit verschil te vinden is.


Positie van het kenmerk van de verschillende etsingen: Kasteel van Edinburgh

De lichtere delen van de rots aan de voet van de laagste kasteelmuur is gearceerd op de originele postzegels. Op de postzegels gedrukt met platen met computergestuurde etsing zijn deze delen van de rots bijna wit. Dit verschil is duidelijk zichtbaar.


Van links naar rechts: 1992 (£2 originele etsing) gearceerde rots; 1994 (£2 computergestuurde etsing) bijna witte rots

Kasteel van Windsor

De sterkere lijnen van de computergestuurde etsing zijn op de postzegels met het Kasteel van Windsor vooral zichtbaar in het loof van de bomen. Hoewel dit effect op meerdere plekken op de postzegel zichtbaar is, is dit vooral het geval in het loof van de bomen linksonder op de postzegel. De zwarte rechthoek toont waar dit verschil te vinden is.


Positie van het kenmerk van de verschillende etsingen: Kasteel van Windsor

De sterkere lijnen op de postzegels gedrukt met platen met computergestuurde etsing zorgen voor een sterker contrast tussen de lichte en donkere plekken in het loof. Het geeft de indruk dat de zon sterker is op de postzegels gedrukt met platen met computergestuurde etsing, dan die gedrukt met de platen met de originele etsing.


Van links naar rechts: 1992 (£5 originele etsing) weinig contrast tussen licht en schaduw in het loof; 1994 (£5 computergestuurde etsing) sterk contrast tussen licht en schaduw in het loof

Polyvinylalcohol gom

Op 5 maart 1996 begon Royal Mail met de distributie van de postzegel van £ 1,50 met het kasteel van Caernarfon gedrukt op papier met polyvinylalcohol gom. Deze gom moest ervoor zorgen dat de postzegel niet zou krullen. Alle eerdere postzegels van de serie “Koninklijke Kastelen” had Harrison and Sons Limited gedrukt op papier met polyvinylalcohol gom met toegevoegde dextrine. In het navolgende jaar drukte Harrison and Sons Limited ook de andere drie postzegels uit de serie op papier met polyvinylalcohol gom.


1996-1997, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen,” polyvinylalcohol gom, Stanley Gibbons nrs. 1612r var-1614r var en 1613a var

Harrison and Sons Limited had sinds het begin van de jaren 70 polyvinylalcohol gom met toegevoegde dextrine gebruikt. Hieraan voegde het een blauwe kleurstof toe zodat men kon zien dat het papier een laag gom had. De polyvinyl-alcohol gum was kleurloos.


1994-1997, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen,” bovenaan: polyvinylalcohol gom met toegevoegde dextrine; onderaan: polyvinylalcohol gom

Hoewel de gom van de derde postzegel in de bovenste rij (£ 3) geen blauwige gom heeft is dit toch een postzegel met polyvinylalcohol gom met toegevoegde dextrine. Zoals te zien is in een voorgaande bijdrage heeft de postzegel van £3 met het kasteel van Carrickfergus nog de velrand met plaatnummer 1D eraan. De postzegels op papier met polyvinylalcohol gom drukte Harrison and Sons Limited alleen met platen 1L en 1M.

Joh. Enschedé

In 1997 nam De La Rue plc Harrison and Sons Limited over. Joh. Enschedé nam het contract voor het drukken van de hoge waarden over van Harrison and Sons Limited. Joh. Enschedé drukte de postzegels met platen waarvoor Inge Madlé de gravures had gemaakt. Inge Madlé was in dienst van Joh. Enschedé. Royal Mail gaf de door Joh. Enschedé gedrukte postzegels uit op 29 juli 1997. De postzegels van beide drukkerijen zijn van elkaar te onderscheiden.

Het eerste kenmerkende verschil is het silhouet van Koningin Elizabeth II. Joh. Enschedé drukte het silhouet in zeefdruk. Het silhouet vertoont hierdoor niet de lijnen die kenmerkend zijn voor de diepdruk van het silhouet van Harrison and Sons Limited.


Silhouet gedrukt in zeefdruk (Joh. Enschedé, 1997)

De postzegelvellen van Joh. Enschedé hebben twee plaatnummers in de marge: een voor de diepdruk en een voor de zeefdruk (zie hieronder). Die van Harrison and Sons Limited hebben maar een plaatnummer. Deze laatste drukte de twee kleuren, waarvan een in optisch-variabele inkt van een plaat (zie de voorafgaande bijdrage).

De postzegels van beide drukkerijen zijn ook te herkennen aan de tanding van de korte zijden. De postzegels van beide drukkerijen hebben dezelfde tanding 15 x 14¼ met een elliptische perforatie aan beide korte zijden. De postzegels gedrukt door Joh. Enschedé hebben acht perforaties boven en negen perforaties onder de elliptische perforaties. De postzegels gedrukt door Harrison and Sons Limited hebben negen perforaties boven en acht perforaties onder de elliptische perforaties.


Tandingen: links Joh. Enschedé, rechts Harrison and Sons Limited

Ook de letters van Inge Madlé en Chris Matthews vertonen verschillen. Dit is het duidelijkst zichtbaar in de “C” en de “S” die allebei in het woord “CASTLE,” dat alle postzegels hebben, voorkomen. De “C” van Inge Madle heeft schreven die aan beide uiteinden naar elkaar wijzen. De schreven aan beide uiteinden van haar “S” wijzen ook naar binnen.


Gravure van het woord “CASTLE” door Inge Madlé van Joh. Enschedé

De “C” van Chris Matthews heeft alleen aan het bovenste uiteinde een schreef. Deze wijst zowel naar beneden als naar boven. Zijn “S” heeft vergelijkbare schreven aan beide uiteinden.


Gravure van het woord “CASTLE” door Chris Matthews van Harrison and Sons Limited


1997, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen,” Joh. Enschedé, Stanley Gibbons nrs. 1993-1996


1997, Great Britain, langlopende postzegels “Koninklijke Kastelen” in kruisblokken, Joh. Enschedé, Stanley Gibbons nrs. 1993-1996