Postzegelforum.com

Uitgifte in grootformaat

In 1934 verkreeg Harrison & Sons Ltd. het contract voor het drukken van postzegels voor het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. Dit contract omvatte de lage waarden van de langlopende serie en herdenkingszegels. Een belangrijke reden voor het winnen van dit contract was dat Harrison & Sons Ltd. beschikte over een rasterdiepdrukpers. Rasterdiepdruk was een aanmerkelijk goedkoper en sneller drukprocedé dan boekdruk.

Op 20 augustus 1934 verscheen de 1½d postzegel van het type “Mackennal” in rasterdiepdruk. Op 24 september verscheen ook de 1d postzegel van dezelfde serie in rasterdiepdruk. Net als de postzegels in boekdruk die in omloop waren hadden de postzegels als watermerk de meervoudige Tudor-kroon over het koninklijke monogram “GvR” in blokschrift.

De beeltenis van de postzegels was 18,7 mm x 22,5 mm. Deze “grootformaat” postzegels verhinderden een correcte perforatie van de postzegelvellen. Daarom besloot men het formaat van de beeltenis te verkleinen.


1934, Great Britain, George V, rasterdiepdruk (grootformaat), rechtstaand watermerk, SG 440-441 (Specialised N48, N51)

Uitgifte in middelgroot formaat

Eind 1934 verkleinde het Post Office het formaat van de beeltenis tot 18,4 mm x 22,2 mm. Naast de 1d en 1½d gaf het in november ook de ½d in rasterdiepruk uit met dit middelgrote formaat van de beeltenis. In januari 1935 volgde de 2d. De middelgrote beeltenis bleek nog steeds te groot voor een goed perforatie van de vellen postzegels. Begin 1935 verkleinde het Post Office daarom nogmaals het formaat van de beeltenis.


1934-1935, Great Britain, George V, rasterdiepdruk (middelgroot formaat), rechtstaand watermerk, SG 439-442 (Specialised N46, N49, N52, N54)

Control
In 1882 was het Post Office begonnen met het bevestigen van een letter op de drukplaat voor de courante postzegel van 1d. Deze “control” diende als hulpmiddel voor het controleren van de voorraad papier gebruikt voor het drukken van postzegels. Aan het begin van de 19e eeuw verving men de letter jaarlijks aan het einde van het eerste kwartaal. In 1903 gaf de belastingdienst (Inland Revenue) opdracht om een het jaartal aan de control toe te voegen. Dit gebeurde op 1 januari 1904 voor het eerst met de letter C.

Het systeem met controls bleef in gebruik met de introductie van rasterdiepdruk. Men graveerde de control in de cilinder waarmee men de postzegels drukte. De controls bevonden zich eerst onder de tweede zegel van de onderste (20e) rij postzegels in elk vel van de postzegels met de grootformaat beeltenis. Tijdens de periode dat control V34 in gebruik was verplaatste men deze naar de marge links van de 19e rij postzegels in het vel. Deze control was in gebruik bij de eerste druk van de ½d, 1d en 1½d postzegels met de middelgroot-formaat beeltenis. Vanaf control W35 verscheen de control in de marge links van de 18e rij postzegels in het vel.


Control V34 (links naast rij 19, positie 1)

Cilindernummer
Voor de rasterdiepdruk gebruikte men een cilinder die de beeltenis afdrukte. Bij slijtage verving men de cilinders. Het nummer van de cilinder verscheen in de marge links van de onderste rij postzegels in het vel.


Cilindernummer 25. (links naast rij 20, positie 1)

Uitgifte in klein formaat

In 1935 verkleinde Harrison & Sons Ltd. het formaat van de beeltenis tot 17,9 x 21,7 mm. De 2d oranje had echter een afwijkend formaat van 18,15 x 21,7 mm. Ook de resterende waarden van 2½d tot en met 1s drukte Harrison & Sons Ltd. in het kleine formaat van 17,9 x 21,7 mm.

De Stanley Gibbons Great Britain Specialised Stamp Catalogue, vol. 2, onderscheidt voor de waarden tot en met 5d telkens twee kleuren. Ook voor de postzegels met grootformaat en middelgroot-formaat beeltenis onderscheidt deze catalogus verschillende kleuren voor alle waarden. De enige uitzondering is de 1½d roodbruin met de middelgroot-formaat beeltenis.


1935-1936, Great Britain, George V, rasterdiepdruk (kleinformaat), rechtstaand watermerk, SG 439-449 (Specialised N47, N50, N53, N55-62)

Overzicht van formaten per waarde:
½d groen: middelgroot formaat, kleinformaat
1d scharlaken: grootformaat, middelgroot formaat, kleinformaat
1½d roodbruin: grootformaat, middelgroot formaat, kleinformaat
2d oranje: middelgroot formaat, kleinformaat (afwijkend)
2½d – 1s: kleinformaat


Drie formaten van de 1½d

Control en cilindernummer
De 1½d roodbruin van control V34 en de 2d oranje van controls V34 en W35 met de middelgroot-formaat beeltenis hadden zowel de control als het cilindernummer in de linker marge van rij 18. Dit was ook de positie van de control en het cilindernummer op alle vellen postzegels met de kleinformaat beeltenis.

Er was minder vraag naar postzegels met een waarde van 3d en hoger dan naar postzegels met een lagere waarde. Daarom moest men voor de postzegels van 3d en hoger minder vaak een nieuwe cilinder maken. Om de periode waarin een control in gebruik was op te delen in kortere perioden, graveerde men voor deze postzegels lijnen om de control. Eerst graveerde men een lijn onder de control. Vervolgens graveerde men een lijn links van de control, daarna boven de control, en uiteindelijk rechts van de control.


Control Z36 |_, cilinder 14 (links naast rij 18, positie 1)